Glaucoom is de beschadiging van de oogzenuw met uitval van het gezichtsveld, vaak als gevolg van een verhoogde oogdruk.

Aandoening

Wat is glaucoom?
Bij glaucoom (in de volksmond ‘groene staar’) sterven de oogzenuwcellen geleidelijk af. Vaak is dit het gevolg van een verhoogde oogdruk en valt een deel van het gezichtsveld uit.

Hoewel het belangrijk is om glaucoom snel op te sporen en te behandelen, blijft glaucoom meestal een chronische en pijnloze aandoening. In zeldzame gevallen kan echter een acuut glaucoom ontstaan wanneer de afvoerkanaaltjes van het oog afgesloten raken, het oogvocht niet meer weg kan en de oogdruk uiteindelijk snel stijgt.

Symptomen
Glaucoom is in het begin vaak asymptomatisch. Dit betekent dat de meeste patiënten geen klachten hebben en niet merken dat hun zicht achteruit gaat. Bij een verminderd zicht zullen de hersenen namelijk in eerste instantie zelf de ontbrekende informatie aanvullen. Naarmate de ziekte verder vordert en er meer schade optreedt, zal ook de gezichtsscherpte verminderen en kan dit tot tunnelzicht en eventueel zelfs blindheid leiden. Wereldwijd is glaucoom dan ook één van de belangrijkste oorzaken van slechtziendheid. Een snelle opsporing en behandeling is dus zeer belangrijk.

Linker oog toont een typisch Bjerrum scotoom ten gevolge glaucoom

Acuut glaucoom verloopt enigszins anders. Bij acuut glaucoom heeft de patiënt typisch klachten van een rood pijnlijk oog, verminderd zicht, hoofdpijn, misselijkheid en braken.

Risicofactoren
Een verhoogde oogdruk (21mmHg of meer) is de belangrijkste risicofactor in de ontwikkeling van glaucoom. Er bestaat echter ook normale druk glaucoom (normotensief glaucoom), waarbij de oogdruk nooit hoger dan 21mmHg zal zijn. Bij een glaucoomonderzoek meten wij daarom steeds uw oogdruk.

Daarnaast speelt leeftijd een belangrijke rol. Hoe ouder u bent, des te meer kans op glaucoom. Meestal treedt de ziekte op vanaf de leeftijd van 40 jaar. Regelmatige opvolging bij de oogarts wordt dan ook aangeraden vanaf deze leeftijd.

Glaucoom is een erfelijke aandoening. Indien er iemand in uw familie glaucoom heeft, is het risico beduidend hoger en kan dit ook reeds op jongere leeftijd optreden.

Andere risicofactoren zijn een hoge bijziendheid, Afrikaanse origine en het gebruik van cortisone bevattende medicatie.

OnderzoekEN

Tijdens de screening naar glaucoom meten wij steeds de oogdruk door middel van een luchtpuf (pneumotonometrie) of via een preciezere manuele oogdrukmeting.

Uw oogarts onderzoekt ook steeds de mate van uitholling van de oogzenuw (een zogenaamde fundoscopie). Indien de uitholling bij opeenvolgende onderzoeken toeneemt, dan is dit mogelijk een teken van zenuwvezelverlies door glaucoom. Via moderne beeldvormingstechnieken (Optical Coherence Tomography) kan het zenuwvezelverlies ter hoogte van de oogzenuw vroegtijdig opgespoord worden en kan uw oogarts de evolutie nauwkeurig opvolgen.

OCT-onderzoek van de papil kan vroegtijdig zenuwvezelverlies opsporen, de oogzenuw rechts op de afbeelding toont een duidelijke verdunning.

Door een gezichtsveldonderzoek met de perimeter kan uw oogarts bovendien vroegtijdig blinde zones in het gezichtsveld detecteren, lang voordat u deze zelf zal opmerken. De perimeter projecteert lichtjes in verschillende grootte en lichtintensiteit. Tijdens deze test wordt u gevraagd om af te drukken wanneer u deze lichtjes heeft gezien. Het onderzoek duurt 5 tot 10 minuten per oog.

Gezichtsveldonderzoek

Behandeling

Gezichtsverlies ten gevolge van glaucoom is definitief en kan jammer genoeg niet meer hersteld worden. Een vroegtijdige opsporing en behandeling is daarom uiterst belangrijk om verdere achteruitgang tegen te gaan.

Hieronder vindt u een overzicht van de verschillende behandelingsopties. Na diagnose zal de oogarts in overleg met u kiezen voor de beste behandelingsstrategie.

Oogdruppels
In eerste instantie worden meestal geneesmiddelen onder de vorm van oogdruppels toegediend. De oogdruppels hebben tot doel de oogdruk te verlagen. Het gebruik is dagelijks en zonder onderbreking.

Als een behandeling met één geneesmiddel onvoldoende blijkt, kunnen bijkomende oogdruppels of een combinatiepreparaat noodzakelijk zijn om de oogdruk verder te doen dalen.

Laser trabeculoplastie
Als alternatief of bijkomende behandeling kan ervoor gekozen worden om een laser trabeculoplastie uit te voeren. Dit is een laserbehandeling waardoor het oogvocht terug beter wordt afgevoerd en de oogdruk uiteindelijk daalt. De laserbehandeling wordt ambulant uitgevoerd op de consultatie in AZ Monica campus Deurne.

SLT-laserbehandeling

YAG laser iridotomie
Dit is een laserbehandeling ter behandeling van acuut glaucoom of ter preventie bij nauwe voorkamerhoeken. Er wordt een klein gaatje in de iris gemaakt, zodat het oogvocht vrij kan afvloeien en de oogdruk opnieuw vermindert.

Glaucoomchirurgie
Indien bovenstaande opties tot onvoldoende oogdrukdaling leiden, dient een operatie overwogen te worden om de afvloei van het oogvocht te verbeteren en zo de oogdruk terug onder controle te brengen.

Er bestaan verschillende ingrepen om de oogdruk te verlagen:

  • De meest uitgevoerde ingreep is de trabeculectomie, waarbij de oogarts een afvoerkanaaltje construeert met eigen weefsels. Het oogvocht loopt vervolgens weg langs dit nieuwe kanaaltje en vormt een klein blaasje (filtratieblaasje of ‘bleb’) onder het bindvlies van het oog, dat zich onder het bovenste ooglid bevindt.
  • Daarnaast zijn er verschillende nieuwe technieken in ontwikkeling, waaronder het plaatsen van een klein implantaat dat het oogvocht afvoert (XEN gel stent of Microshunt implantaat).
  • Uw oogarts kan ook een transsclerale lasercyclodestructie uitvoeren. Dit is een laserbehandeling van het straallichaam (corpus ciliare) met als doel de productie van het oogvocht te verminderen.
  • Een laatste techniek is het plaatsen van een tube-implantaat: een grotere siliconen tube waaruit oogvocht wordt gedraineerd.

De operaties kunnen plaatsvinden onder lokale of algemene verdoving. Het succes van de operatie wordt in grote mate bepaald door het verloop in de eerste 4 weken na de ingreep. U komt in die periode dan ook regelmatig op controle zodat uw oogarts het verloop nauwgezet kan opvolgen.

Het doel van de behandeling is niet om uw zicht te verbeteren, maar om de oogdruk te verlagen en verder verlies van het zicht te vermijden.

(Voor verdere informatie betreffende glaucoom kan u altijd terecht op https://www.glaucoma.be)