Wat is ectropion en entropion?
De onderste ooglidrand kan naar binnen (entropion) of naar buiten (ectropion) kantelen.
Bij een ectropion is de ooglidrand naar buiten gedraaid. Het oog is meestal geïrriteerd en rood omdat het minder goed sluit. Het oog kan gaan tranen omdat het afvoerkanaaltje van de traanwegen geen contact meer maakt met het oog. Ectropion wordt op oudere leeftijd meestal veroorzaakt door verslapping van de weefsels van het ooglid. Ook een tekort aan huid als gevolg van huidziekten of littekens en zwelling als gevolg van een infectie of een tumor kunnen dit veroorzaken.
Bij een entropion is de ooglidrand naar binnen gedraaid. Hierdoor gaan naar binnen gedraaide wimpers tegen de oogbol schuren. Dit geeft pijn, irritatie en een zanderig gevoel in het oog. Het hoornvlies kan hierdoor ernstige schade oplopen. Een entropion wordt meestal veroorzaakt door veroudering van de weefsels van het ooglid maar kan ook ontstaan door littekenweefsel na infectie, een ongeval, een tumor bijvoortbeeld.
Een nauwkeurig klinisch onderzoek laat toe de oorzaak van de slechte positie van het ooglid te herkennen.
Er worden foto’s gemaakt van het aangezicht.
De behandeling is chirurgisch door een ingreep onder lokale verdoving in daghospitaal. Na een nauwkeurige analyse van de oorzaken wordt de verslapping van de weefsels aangepakt en worden alsook de betrokken spieren, pezen en ligamenten aangesproken.
Indien u bloedverdunners gebruikt, zal met u besproken worden indien deze voor de ingreep moeten gestopt of vervangen worden.
Onmiddellijke postoperatieve gevolgen
Bloeding en zwelling van de oogleden, tijdelijke veranderde gezichtsscherpte nemen de eerste dagen progressief toe. Deze ongemakken zijn na een 10-tal dagen grotendeels voorbij.
De nabehandeling
Bestaat uit kunsttranen, antibiotische oogzalf en ijskompressen. Draadjes worden verwijderd na 1 à 2 weken. Dit gebeurt op de consultatie tijdens een controle afspraak.
Het resultaat
De positie van het ooglid is hersteld. Littekens zijn op termijn nauwelijks zichtbaar.
Complicaties
Over- of ondercorrectie en retractie van het ooglid kunnen mogelijke complicaties zijn.
Alternatieven
Entropion kan soms opgelost worden met toediening van botulinetoxine in het onderooglid. Dit ontspant de spier waardoor de wimpers terug naar buiten kantelen.
Radio-coagulatie van de kringspier rond het oog gebeurt ook.
Dit zijn slechts tijdelijke oplossingen, in afwachting van een definitieve ingreep.
Wat is ptosis?
De stand van het bovenooglid wordt bepaald door de werking van de levator (hef-) spier. Deze spier loopt van achter het oog tot aan een kraakbeenplaatje in het bovenste ooglid. Een ptosis is een hangend ooglid.
Op volwassen leeftijd is dit meestal het gevolg van het losraken van de aanhechting van de spier in het ooglid, of van uitrekken van het pezige deel van die spier. Op zich functioneert de spier dus goed, maar de verbinding tussen de spier en het ooglid is verslapt. Andere oorzaken kunnen zijn langdurig dragen van harde contactlenzen, eerdere oogoperaties, ernstige oogontstekingen of een trauma (ongeval).
Daarnaast kan de functie van de spier gestoord raken bij bepaalde spierziekten. Bij afwijkingen van de zenuwvoorziening van de oogspieren kunnen zowel afwijkingen in de stand van het oog als in de stand van het ooglid optreden.
Een juiste beoordeling van de mogelijke oorzaken zal de behandeling mee bepalen.
Een nauwkeurig klinisch onderzoek laat toe de oorzaak van de slechte positie van het ooglid te herkennen.
Er worden foto’s gemaakt van het aangezicht.
Een juiste beoordeling van de oorzaak is noodzakelijk voor een correcte behandeling.
Indien de behandeling heelkundig is, zijn er verschillende operatietechnieken.
De ingreep
De ingreep gebeurt meestal onder lokale verdoving in daghospitaal. Bij kinderen echter is algemene verdoving noodzakelijk.
Indien u bloedverdunners gebruikt, zal met u besproken worden indien zij voor de ingreep moeten gestopt of vervangen worden.
Ofwel wordt de spier zelf ingekort. Dit kan door een insnede in de plooi van het ooglid of langs de binnenzijde van het ooglid.
Ofwel wordt het ooglid inwendig opgehangen aan de wenkbrauw of het voorhoofd. Hiervoor wordt ofwel synthetisch materiaal gebruikt, ofwel wordt een stukje pees van een spier boven de knie gepreleveerd.
Onmiddellijke postoperatieve gevolgen
Bloeding en zwelling van de oogleden, slecht sluiten van de oogleden, tijdelijke veranderde gezichtsscherpte nemen de eerste dagen progressief toe. Deze ongemakken zijn reeds na 7 à 10 dagen grotendeels voorbij. Een lichte zwelling kan meerder weken aanhouden.
De nabehandeling
Bestaat uit kunsttranen, antibiotische oogzalf en ijskompressen. Draadjes worden verwijderd na 1 à 2 weken. Dit gebeurt op de consultatie tijdens een controle afspraak.
Het resultaat
Indien de lidspleet bij blik rechtvoor symmetrisch is en de pupil vrij is, kan je van een geslaagde chirurgie spreken.
Perfecte symmetrie is vooral bij eenzijdige ptose nagenoeg onmogelijk.
Risico’s
Onvolledig sluiten van het oog en droge ogen alsook contourafwijkingen zijn mogelijke complicaties na de ingreep.
Alternatieven
Op het montuur van de bril kunnen beugeltjes geplaatst worden die in de plooi van het bovenooglid terechtkomen en met de juiste plaatsing van de bril het ooglid optrekken.
Dit is slechts voor een heel beperkt aantal (neurologische) patiënten een mogelijke oplossing.
Wat is een chalazion?
Een chalazion of ook wel “weeroog” genoemd is een ontsteking ter hoogte van een traankliertje in het ooglid. Dit geeft typisch een afgelijnde ronde zwelling, die in de acute faze rood en pijnlijk is. In de acute faze heet zo’n absces ook wel een hordeolum. Men kan dit het beste vergelijken met een grote puist. Dit kan zich zowel voordoen op het boven- of onderooglid. Soms manifesteert zo’n ontsteking zich niet als een ronde zwelling maar eerder als een diffuus opgezet warm pijnlijk ooglid.
Een klinisch onderzoek aan de spleetlamp laat uw oogarts meestal toe snel de diagnose te stellen van zo’n hordeolum/chalazion.
In de acute faze wordt een lokaal antibioticumpreparaat gestart onder vorm van oogdruppels en/of zalf al dan niet in combinatie met corticosteroïden. Een massage met warme compressen wordt ook meestal voorgeschreven. Dit vaak voor een periode van een 3tal weken. Het doel is om dit ontstekingsproces te doen afkoelen.
Indien er na afkoeling met deze behandeling nog steeds een rest absces blijft bestaan dat esthetisch niet mooi is of hinder geeft, zal men onder lokale verdoving dit absces insnijden en proper maken. Dit is een kleine ingreep die ambulant gebeurt.
Indien de ontsteking zich verder uitbreidt, wat eerder uitzonderlijk is, moet soms een systemische antibioticatherapie worden opgestart.