Aandoening

Keratoconus
Kenmerkend voor keratoconus is dat de vorm van het hoornvlies van een regelmatige kromming verandert naar een minder regelmatige kromming, namelijk een meer puntige vorm.

Het gevolg van deze puntige vorm is dat de gezichtsscherpte kan verminderen. Omdat de vorm van het hoornvlies onregelmatig is, kan de gezichtsscherpte vaak niet optimaal worden verbeterd met een bril. Contactlenzen kunnen vaak nog wel een verbetering van de gezichtsscherpte geven. Indien er sprake is van een toename van de vormafwijking van het hoornvlies, kunnen contactlenzen soms op lange termijn niet meer verdragen worden. Ook kan het zicht soms, ondanks speciale contactlenzen, verminderd zijn. Als het zicht verminderd is en niet meer met een bril of contactlenzen voldoende kan verbeterd worden, is een hoornvliestransplantatie de meest gebruikelijke behandeling voor keratoconus.
Bij een hoornvliestransplantatie wordt het centrale deel van het eigen puntvormige hoornvlies vervangen door een normaal gevormd hoornvlies van een donor. Ook na een hoornvliestransplantatie kan het zicht verminderd zijn door een onregelmatige vorm van het hoornvlies of door afstoting van het donortransplantaat. Na een transplantatie is het oog blijvend minder stevig en zal men altijd voorzichtig moeten zijn met contactsporten. Omdat er diverse nadelen verbonden zijn aan een hoornvliestransplantatie wordt altijd overwogen of een alternatieve behandeling mogelijk is. Een van die alternatieven is versteviging van het hoornvlies met behulp van UV-belichting en vitamine B2 druppels. Deze behandeling wordt ook corneale crosslinking genoemd.

Wanneer komt u in aanmerking voor een crosslinking behandeling?
Indien er sprake is van een keratoconus die progressief is of toeneemt. Het is zeer goed mogelijk dat door de toename van de keratoconus bij u de gezichtsscherpte verslechtert en op termijn niet goed meer te corrigeren zal zijn met bril of contactlenzen. Normaal gesproken is dan uiteindelijk een hoornvliestransplantatie aangewezen. Het beoogde doel van de corneale crosslinking behandeling is dat de keratoconus niet erger wordt en een hoornvliestransplantatie uitgesteld kan worden of helemaal niet nodig is. De corneale crosslinking behandeling moet leiden tot een stabilisatie van de bestaande situatie. Een lichte verbetering van de gezichtsscherpte is mogelijk, maar dit is niet de directe reden voor behandeling. Het is daarom van belang het oog te behandelen met corneale crosslinking wanneer er nog een aanvaardbare gezichtsscherpte is.

behandeling

Door UV belichting (UVA) van het hoornvlies in combinatie met vitamine B2 in druppelvorm, ontstaat er een versteviging van het verzwakte hoornvlies. Deze versteviging komt tot stand door het vormen van extra verbindingen in een belangrijke bouwstof, met name collageen, van het hoornvlies. Behandelingen met crosslinking van het hoornvlies worden nu meer dan 15 jaar verricht. Resultaten hiervan zijn veelbelovend in die zin dat de keratoconus progressie daadwerkelijk kan worden gestopt en dat er weinig nadelige effecten van de behandeling worden gezien.
Er wordt in principe altijd 1 oog tegelijkertijd behandeld. De behandeling wordt uitgevoerd onder druppelverdoving, u hoeft dan ook niet nuchter te zijn voor de operatie. De behandeling vindt plaats in een operatiekamer, zodat dit onder steriele omstandigheden kan gebeuren. Na verdoving met druppels, wordt de oppervlakkige laag van het hoornvlies (het epitheel) verwijderd, zodat de vitamine B2 druppels goed in het hoornvlies kunnen worden opgenomen. Hierna vindt de behandeling met de UVA-belichting plaats. De behandeling duurt in totaal 20 minuten. Aan het einde van de behandeling wordt er een zachte verbandlens (contactlens) op het behandelde oog geplaatst. Het oog hoeft nadien niet afgeplakt te worden.

Het onderzoek voor de behandeling is een standaard oogheelkundig onderzoek voor mensen met keratoconus.

Risico’s en bijwerkingen
Een nadeel van de behandeling is dat er de eerste 2 tot 3 dagen na behandeling pijn en irritatie kan optreden (het gevoel van een vuiltje in het oog). Een ander nadeel is dat de gezichtsscherpte vlak na de behandeling verminderd kan zijn. Pas als het hoornvlies goed hersteld is, is de gezichtsscherpte weer op niveau van voor de behandeling. Dat kan soms pas na enige weken het geval zijn.
UVA-belichting zou bijwerkingen kunnen geven. In een zeer hoge dosis (vele malen hoger dan de door ons gebruikte dosis voor de behandeling) kan UVA-belichting vertroebeling van de lens veroorzaken (cataract of staar) en zou het schadelijk kunnen zijn voor de cellen van de binnenste laag van het hoornvlies (endotheelcellen). Met de dosis die wij gebruiken voor de UVA-behandeling zijn deze bijwerkingen nooit aangetoond. Elke ingreep heeft een risico op infectie van het oog. Andere bijwerkingen van deze methode zijn niet bekend.

Resultaten van de behandeling
Het effect van de behandeling zal niet direct na de behandeling duidelijk zijn, maar dit moet in de loop van het controletraject uit de metingen blijken.

Terugbetaling
Helaas wordt een crosslinking behandeling in België nog steeds niet terugbetaald door het RIZIV of ziekenfonds. De behandeling kost 1070 euro per oog. De geplaatste verbandlens ten bedrage van 199 euro wordt vergoed door de mutualiteit.